Ciekawostki z biblioteki: „Słownik języka polskiego” S.B. Lindego

W kwietniu tego roku obchodzimy 250 rocznicę urodzin Samuela Bogumiła Lindego (1771–1847), polskiego językoznawcy, wybitnego leksykografa, pedagoga i bibliotekarza. Największym dziełem Lindego jest „Słownik języka polskiego” wydany w 6 tomach w latach 1807–1814. Dzieło, które było wynikiem wieloletniej pracy z najdawniejszymi zabytkami polskiej literatury, składało się z około 60 tys. haseł.  Po raz pierwszy w polskim piśmiennictwie jako formę podstawową czasownika zastosowano bezokolicznik. Obok hasła głównego podano innojęzyczne odpowiedniki wyrazów hasłowych: niemieckie, z innych języków słowiańskich, a także łacińskie i greckie. Hasła były również opatrzone uwagami dotyczącymi historii i etymologii. W opisie, zwłaszcza zwierząt i roślin, nad wiedzą naukową przeważają uwagi dotyczące wyglądu. Tak słownik definiuje niedźwiedzia:

niedźwiedź …zwierz dla składu ciała i długości włosów niekształtny, stopy ma podobne do ludzkich; u nas są czarne lub czerwonawe; mniejsze, bartnikami zwane, i małe, u których końce włosów połyskują się jak srebrne.

Słownik Lindego uważany jest  za nowatorski w dziedzinie warsztatu leksykograficznego i stawiany jest za wzór słownika jednojęzycznego o naukowym charakterze. W latach 1854–1861 pojawiło się drugie wydanie słownika opublikowane przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Lwowie w edycji Augusta Bielowskiego, który w oparciu o notatki Lindego wprowadził liczne dodatki i zmiany rozszerzające jego zawartość. Przedruki dzieła wydano także w okresie późniejszym. W zbiorach  naszej bibliotece szkolnej posiadamy reprint „Słownika języka polskiego” z 1951 roku.