Laureaci VII edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Policjanci i żołnierze  w służbie historii”

Gratulujemy sukcesu!

Z ogromną przyjemnością informujemy, że zespół w składzie Magdalena Jasonek, Julia Śmiech, Rita Uberman pod opieką mgr Agaty Stankiewicz zdobył I miejsce w VII edycji Ogólnopolskiego Konkursu „Policjanci i żołnierze  w służbie historii”.

W ramach zadań konkursowych uczestnicy poszukują miejsc pamięci związanych z historią policji oraz sylwetki policjantów, których postawa może być wzorem służby Polsce i Polakom. Wyzwaniem jest przekazanie zdobytej wiedzy innym.

W tym roku zespół opracowywał postać Wincentego Toszy, funkcjonariusza pełniącego służbę w Policji Polskiej w czasie II Rzeczpospolitej, jednocześnie postać odznaczoną Tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Zwieńczeniem poszukiwań w Internecie było nawiązanie kontaktu z rodziną funkcjonariusza. Zespół  odnalazł jego dom rodzinny w Radziszowie. Spotkanie zaowocowało przeprowadzeniem dwóch wywiadów z rodziną bohatera: państwem Karoliną i Januszem Ścibor. Zespół pracował nad dokumentacją z archiwum rodzinnego państwa Toszów.

Tegoroczna edycja tego konkursu była o tyle wyjątkowa, że udało się podjąć współpracę z Młodzieżową Radą Krakowa. Zespól podjął  inicjatywę,  aby w ramach poparcia wniosku wystąpić na VIII sesji MRK w Urzędzie Miasta Krakowa przy placu Wszystkich Świętych 3-4. 28 marca 2023 r.  Natomiast 18 kwietnia w ramach konkursu laureatki przeprowadziły zajęcia  w Gminnym Centrum Edukacji w Igołomi. Opis realizacji poszczególnych zadań wraz z dokumentacją fotograficzną został umieszczony na platformie IPN.

Poniżej  fragment biogramu opracowanego przez zespół na podstawie zdobytych źródeł:

Wincenty Tosza 1888- 1971

Wincenty Tosza urodził się 16 stycznia 1888 roku w Dąbrowie Narodowej, a zmarł 19 września 1971 roku w Radziszowie.
Jako młody chłopak pracował w kopalni, woził tam węgiel do szybu.
Z dokumentów otrzymanych od rodziny wynika, że mężczyzna został powołany do wojska, prawdopodobnie brał udział w I Wojnie Światowej. W 1926 roku ukończył kurs na przodownika – na dzisiejsze stopnie jest to sierżant, wyciągając wnioski – musiał być on już wtedy w policji, jednakże nie znaleziono osób, które mogłyby to potwierdzić. Wiadomo jedynie, że pracował na komisariacie “Pod Telegrafem” i był policjantem niemundurowym – współcześnie nazywany byłby “tajniakiem”. Według dokumentów był on przodownikiem Policji Państwowej.
Żoną Wincentego została w 1931 r. Aniela. Również w tym roku – 4 września urodził się ich syn Tadeusz.
Prowadzili spokojne życie w dużym, murowanym, parterowym domu położonym w centrum wsi niedaleko cmentarza we wsi Radziszów.
W 1939 roku Wincenty Tosza zostawił 8 letniego syna wraz z żoną w domu, poddał się mobilizacji i podążył na wschód. Podczas działań wpadł w ręce sowietów. Nie przeszedł ich weryfikacji i został poprowadzony na rozstrzelanie jako wróg państwa. W drodze na egzekucję nieznajomy policjant pomógł mu uciec strzelając w powietrze i mówiąc dowódcy, że rozstrzelał Wincentego na miejscu za nieposłuszeństwo. Gdyby nie ta pomoc, Wincenty trafiłby zapewne na Listę Katyńską.
W grudniu, w okolicach świąt Tosza pojawił się ponownie w domu. Jego bawiący się na podwórku syn nie poznał go – ojciec wracał brudny i nieogolony.
Wtedy też zdecydował, że nie będzie już miał nic wspólnego z policją – postanowił nie pomagać ani nie współpracować z Niemcami zajmującymi wtedy tereny Krakowa oraz jego okolice. Obawiał się, że polska policja zostanie przeznaczona oraz powołana do tzw. “brudnej roboty”. Mimo, że mężczyzna nie miał zamiłowania do pracy w gospodarstwie i ogrodzie jak jego żona, postanowił zająć się tym tematem, by zapewnić byt swojej rodzinie.
Pomimo trudnych okoliczności i pogorszenia się sytuacji materialnej rodziny Toszów w 1943 roku, zdecydowali się oni pomóc Żydowi z Krakowa – Samuelowi Berkowitzowi inaczej zwanym Stanisławem Hojdą. W późniejszych latach Tadeusz Tosza, syn Wincentego udzielając wywiadu opowiedział o przeżyciach z czasów ukrywania się Samuela Berkowitza w ich domu. […]

Jeśli jesteście ciekawi dalszych losów Wincentego Toszy, zapraszamy na stronę konkursu:

https://policjanciwhistorii.ipn.gov.pl/